Informatie:
Het onbevruchte ei is omgeven door een vitellienemembraan (= dooiermembraan). Het dooiermateriaal is gelijkmatig verdeeld in het cytoplasma. Men spreekt daarom van een isolecithaal eitype (iso = gelijk; lecithaal = dooier).
Gekleurd microscopisch preparaat van het onbevrucht ei 1 Vitellienemembraan
Bevrucht ei
Informatie:
Het bevruchte ei is herkenbaar aan de aanwezigheid van de bevruchtingsmembraan (of fertilisatiemembraan). Deze ontstaat direct na het binnendringen van een zaadcel en voorkomt verdere bevruchtingspogingen door andere zaadcellen. Tussen de membraan en de dooier bevindt zich de perivitelliene ruimte. (Geen van beide structuren is goed zichtbaar hier, maar restanten van de bevruchtingsmembraan zijn aangegeven met 1).
Deze prachtige video hierboven op YouTube komt oorspronkelijk uit: Essential Cell Biology, 3rd Edition, Alberts, Bray, Hopkin, Johnson, Lewis, Raff, Roberts, & Walter, ISBN: 978-0-8153-4129-1
Gekleurd microscopisch preparaat van het bevrucht ei
1 Restanten van de bevruchtingsmembraan
Tweecellig stadium
Informatie:
Door de gelijkmatige verdeling van de dooier over de twee blastomeren (embryonale cellen) klieft de bevruchte eicel helemaal: holoblastische klieving (holo= helemaal; blasto = kiem).
Eerste celdeling en vorming van twee dochtercellen door insnoering. Filmpje gemaakt door journalisten bij de 2009 MBL Logan Science Journalism Program in Woods Hole.
Gekleurd microscopisch preparaat van het tweecellig stadium 1 Blastomeer (één van de twee dochtercellen), 2 Blastomeer (andere van de twee
dochtercellen), 3 Bevruchtingsmembraan, 4 Eerste klievingsvlak
Viercellig stadium
Informatie:
Bij dit isolecithaal eitype verlopen de klievingsvlakken loodrecht op elkaar.
Schets van de drie-dimensionale oriëntatie van het eerste (1), tweede (2) en derde (3) klievingsvlakken"
Gekleurd microscopisch preparaat van het viercellig stadium 1 Bevruchtingsmembraan, 2 Blastomeren (4x), 3 Eerste klievingsvlak, 4 Tweede klievingsvlak
Achtcellig stadium
Informatie:
Het derde klievingsvlak wordt loodrecht op de twee eerste vlakken aangelegd (orthogonaal; hier derde klieving in hetzelfde vlak als het schermoppervlak). Door de gelijkmatig verdeelde dooier zijn de blastomeren ongeveer even groot.
Gekleurd microscopisch preparaat van het achtcellig stadium 1 ? Bevruchtingsmembraan (niet zichtbaar hier, zie viercellig stadium), 2 Blastomeren (8 x in totaal), 3 Eerste klievingsvlak, 4 Tweede klievingsvlak
Zestiencellig stadium
Informatie:
De vierde deling verloopt op een verschillende manier dan de eerste drie. Vanaf dit punt zijn de orientaties van de klievingsvlakken steeds asymmetrischer, zodat er kleinere en grotere blastomeren ontstaan. Men kan op grond van de celgrootte spreken van micro-, macro- en mesomeren. De 4 micromeren (mi; klein) liggen aan de vegetatieve pool (v), de 8 mesomeren (me; middelgroot) aan de animale pool (a) en de 4 macromeren (ma; groot) tussen in.
Gekleurd microscopisch preparaat van het zestien-cellig stadium 1 ? Bevruchtingsmembraan (niet zichtbaar hier, zie viercellig stadium), 2 Blastomeren (16x in totaal), 3 Eerste klievingsvlak, 4 Tweede klievingsvlak
Tweeendertigcellig stadium
Informatie:
Bij de klievingsronden worden achtereenvolgens 2, 4, 8, 16, 32, 64, 128 enz. blastomeren gevormd, leidend tot het morula stadium. Op een bepaald moment wordt het moeilijk om elke cel apart te onderscheiden. Hier heeft men vermoedelijk met een klompje van 32 cellen te maken.
Gekleurd microscopisch preparaat van het 32-cellig stadium 1 Blastomeren
Morula stadium
Informatie:
Meercellig stadium (vermoedelijk 128 blastomeren). Na verloop van de klievingen spreekt men van een morula (morula = moerbei). In dit stadium is het cytoplasma van de bevruchte eicel volledig verdeeld over de verschillende blastomeren. Noteer dat deze groep van meer dan 100 cellen ongeveer even groot is als de oorspronkelijke bevruchte eicel!
Gekleurd microscopisch preparaat van het morula stadium (rond 128 cellen).
1 Blastomeren
Blastula stadium
Informatie:
Na het morula stadium gaan de blastomeren uit elkaar zodat er een monolaag van cellen om een centrale holte (de blastocoel, bc) ontstaat. Men spreekt dan van het blastula stadium (blastula = blaas). De bevruchtingsmembraan wordt door enzymen afgebroken en verdwijnt. Het epithelium van de cellen aan de vegetatieve pool (vp) wordt dikker en vormt de vegetatieve plaat.
Gekleurd microscopisch preparaat van het blastula stadium 1 Ongelijke blastomeren, 2 Blastocoel
Gastrula stadium
Informatie:
Vanuit de vegetatieve plaat migreren blastomeren naar binnen, gedurende het zogenaamde indeuking of invaginatieproces (volgens de pijlen bij 5). Hierdoor ontstaat het ectoderm (ec) en het endoderm (en). Het endoderm omgeeft de zich ontwikkelende primitieve darm of archenteron (arche = oer, enteron = darm).
Gekleurd microscopisch preparaat van het vroege gastrula stadium 1 Ectoderm, 2 Begin van archenteron, 3 Endoderm, 4 Blastocoel (centraal), 5 Richting van invaginatie
Informatie:
Vanuit de basis (5) van het groeiende archenteron (2) migreren individuele cellen naar binnen (4). Dit proces noemt men ingressie. Deze eerste groep migrerende mesodermcellen (= mesenchym = mes) gaan later het skelet vormen. Een tweede groep mesodermcellen (6) scheidt zich af van de bovenkant van het archenteron. Deze cellen gaan de lichaamsholten van de zeeëgel vormen.
Gekleurd microscopisch preparaat van het gastrula stadium (vervolg) 1 Ectoderm, 2 Archenteron (centraal), 3 Endoderm, 4 Eerste groep mesodermcellen, 5 Oorsprong eerste groep migrerende mesodermcellen, 6 Oorsprong tweede groep mesoderm cellen, 7 Invaginatie plaats
Pluteus larve stadium
Informatie:
De definitieve gastrula gaat bij de zeeëgel uitgroeien tot de zogenaamde Pluteus (larve). Deze is primair bilateraal (= tweezijdig symmetrisch). De radiaire symmetrie bij volwassen stekelhuidigen wordt secundair aangelegd.
Gekleurd microscopisch preparaat van de pluteus (larve) 1 Mondgebied, 2 Anaal gebied, 3 Maag (doorschemerend), 4 Darmkanaal
Video-opnamen van de bewegende delen van het zich ontwikkelende darmkanaal]: 2009 MBL Logan Science Journalism Program in Woods Hole.
Overzicht van alle stadia
Gratis poster van Wiley.com over de embryologie bij de zeeëgel
pdf; 440 KB
Gratis poster van de Radboud Universiteit Nijmegen over de embryologie van de zeeëgel
jpg; 3000 x 4497 px; 2,1 MB
