Oriëntatietermen bij het bestuderen van 2-D en 3-D structuren in de biologie
Oriëntatietermen, afgeleid uit het Grieks of het Latijn, worden gebruikt om de positie van de ene structuur ten opzichte van de andere in een organisme aan te geven en om bepaalde snijvlakken in de anatomie aan te duiden. Zie hieronder overzichtstabellen met de belangrijkste begrippen (belangrijkste bron: handleidingen van docent François van Herp)
Oriëntatietermen bij de anatomie
van dieren en mens: aanwijzingen voor de richting |
| Begrip | Uitleg en voorbeeld |
| Anterior | Richting voorkantNaar de voorpoten toe bij een kat |
| Bilateraal | Aan twee kanten
Ledematen zijn bilateraal aangelegd |
| Caudaal | Richting staart
De maag ligt caudaal t.o.v. de longen |
| Craniaal | Richting hoofd
Het hart ligt craniaal t.o.v. de lever |
| Distaal | Richting uiteinde van de structuur
De elleboog ligt distaal t.o.v. de schouder |
| Dorsaal | Richting rugzijde
De wervelkolom ligt dorsaal t.o.v. de slokdarm en de luchtpijp |
| Inferior | Richting onderkant
De Musculus rectus inferior:, dwz de onderste rechte oogspier, als tegenstelling tot de Musculus rectus superior, de bovenste rechte oogspier |
| Lateraal | Richting zijkant
De longen liggen lateraal tov het borstbeen |
| Mediaal | Richting middenlijn (mediaan)
Het oog ligt meer mediaan dan het oor |
| Posterior | Richting achterkant
De Musculus tibialis posterior is de achterste scheenbeenspier |
| Proximaal | Richting begin van de structuur
De elleboog ligt proximaal t.o.v. de pols |
| Radiaal | Met gelijke delen rond een centrale lichaamsas gerangschikt
De armen van een zeester zijn radiaal aangelegd; ze vertonen een radiale symmetrie in hun bouwplan |
| Rostraal | Richting neus of mond
De neus ligt rostraal ten opzichte van het achterhoofd |
| Superior | Richting bovenkant
De Musculus rectus superior, de bovenste rechte oogspier, als tegenstelling tot deMusculus rectus inferior:, de onderste rechte oogspier |
| Unilateraal | Aan één kant
De neus is unilateraal aangelegd |
| Ventraal | Richting buikzijde
Het borstbeen ligt ventraal t.o.v. het hart |
[ned]
| Vlakken van doorsneden |
| Doorsnedes bij dieren/mens | Verdeelt het organisme in |
| Coronaal/frontaal | een dorsaal en ventraal deel aan elke zijde |
| Sagittaal / lengte | linker- en rechterzijde. (Mediane doorsnede wanneer precies door het midden) |
| Transversaal | een caudaal en craniaal deel |
Doorsnedes bij planten
in hout | Verdeelt het organisme |
| Dwars | loodrecht op de lengte-as (zie afbeelding) |
| Longitudinaal | volgens de lengte-as |
| Radiaal | volgens de stralen (zie afbeelding) |
| Tangentiaal | evenwijdig aan de longitudinale doorsnede (zie afbeelding) |
